Eigenlijk zou de laatste voorstelling van “Hugo de Groot” plaatsvinden op 22 maart 2021; de dag waarop het op de kop af 400 jaar geleden was dat Hugo de Groot in een boekenkist uit Slot Loevestein ontsnapte, waarna hij zijn vrijheid terugvond op de grote markt in Gorinchem. 

Helaas strooide de pandemie ook hier roet in het eten en de voorstelling werd verzet. Gelukkig is in dit geval wat in het vat zat niet verzuurd en mocht “Hugo de Groot” op 2 juli feestelijk in première gaan in een Coronaproof omgebouwde schouwburg De Nieuwe Doelen, in hoe kan het ook anders: Gorinchem.  

Goedemorgen theaterproducties en Fons van Rongen, verantwoordelijk voor script en regie, beloofden ons dat de voorstelling geen geschiedenisles zou worden, maar een inkijkje in de personen achter de namen uit de geschiedenisboeken in een avond vol pop/rock muziek.  

Alhoewel de voorstelling sterk startte, het openingsnummer pakkend was en de personages duidelijke werden neergezet voelde de voorstelling daarna een periode lang wel degelijk aan als een geschiedenisles. Feiten en data rondom de gebeurtenissen vlogen ons om de oren en pas nadat Hugo (gespeeld door Lars Mak) zijn persoonlijke strijd begon, na de executie van zijn beste vriend Johan van Oldebarneveldt (Richard Spijkers) door voormalig vriend Prins Maurits van Oranje (Joost Claes) kwam de beloofde diepgang in de personages. De zang was uitmuntend, met name Zoï Duister maakte als de vrouw van Hugo; Maria van Reigersberg, veel indruk met haar heldere stemgeluid. De pop/rock sound hebben wij minder terug gehoord. “Hugo de Groot” voelde meer als een klassieke musical, waarbij dialoog werd afgewisseld met een verhalend (musical) nummer. De stemmen van de artiesten kleurden prachtig bij elkaar, waardoor ook de meerstemmige stukken met regelmaat tot kippenvel momenten leidde.  

Linda Verstraten speelde dienstmeisje Elsje van Houweningen en was in deze rol tevens de vertelster. Ze maakte indruk met haar vermogen tot het schakelen tussen deze twee variaties in haar rol. Alwaar ze zich als Elsje gedurende haar diensten onderdanig en meer onzeker opstelde had ze als vertelster, wanneer ze vrij kon en mocht praten, een duidelijke en sterke mening.  

De musical laat zien dat Hugo de Groot zoveel meer was dan “die man die middels die boekenkist ontsnapte”, zijn strijd voor rechtvaardigheid, vrijheid, tolerantie en luisteren naar wat de ander écht te zeggen heeft wordt sterk neergezet en laat zien hoe ver Hugo zijn tijd vooruit was, want zeg nu zelf…400 jaar later kunnen we nog veel leren omtrent deze thema’s en zijn ze geen vanzelfsprekendheid. Alhoewel juist deze diepgang het verhaal interessant maakt is het wel opvallend dat de boekenkist in zijn geheel is weggelaten. Natuurlijk wordt de bekende kist benoemd, maar visueel was hij op geen enkele manier aanwezig. Dat Hugo daadwerkelijk in een kist zou kruipen zou ook veel te oppervlakkig zijn voor deze voorstelling, maar een verwijzing naar de kist door bijvoorbeeld een rechthoekige spot te gebruiken had onzes inziens niet misplaatst geweest. Visueel sprak de voorstelling sowieso minder tot de verbeelding. De vele papieren op de achtergrond paste goed bij het stuk, maar qua rekwisieten en verder decor gebeurde er weinig.  

Men komt de voorstelling niet swingend uit zoals bij een “Tina- de musical”, maar het gros van het publiek is meer in zichzelf gekeerd en overdenkt de laatste woorden van Hugo: “Door veel te begrijpen, heb ik niets bereikt”. Ook het thema van de voorstelling: wat laat ik na? Zal bij veel van de aanwezigen door het hoofd hebben gespeeld.

Wie zich interesseert voor de geschiedenis, houdt van een tragisch verhaal met diepgang of dol is op een klassieke musical met goede zang zal zich gedurende de voorstelling “Hugo de Groot” zeker niet vervelen. Hugo de Groot was zoveel meer dan die man uit die boekenkist, de thema’s zijn actueel en veel van onze huidige wetten en vrijheden zijn van zijn hand, of er op zijn minst op gebaseerd. Dat nu ook hij een eigen musical heeft gekregen is dan ook meer dan terecht.  De voorstelling is nog tot 18 juli te zien in theater De Nieuwe Doelen te Gorinchem.  

Verslag: Ilse de Vries
Foto’s: Mariska Steenbergen