Op 14 januari 2023 gaat Robin Hood de musical, de nieuwe voorstelling van het Nationaal Jeugd Musical Theater, in première. Het creatieve brein en de artistieke leiding achter deze productie is Elise Berends (38), een uitzonderlijk multitalent. Het komt zelden voor dat een productie door één en dezelfde persoon wordt gecomponeerd, geschreven én geregisseerd. Daarnaast is ze zelf ook altijd actief bezig met het ontwerpen en maken van kostuums, props en decor.
“Mensen vragen mij vaak of het ten goede komt aan de productie om alle disciplines bij één persoon te houden. Maar ik denk dat het niet uitmaakt hoeveel petten je op hebt bij het maken van een voorstelling. Wel maakt het uit of je telkens opnieuw afstand kan nemen, kritisch kan kijken, en dingen van mensen aan kan nemen. Dat kan ik heel goed. Ik ben zelf al een behoorlijk kritisch iemand, maar ik heb daarnaast ook nog een team om me heen van mensen die me daar bij helpen. Als die zinvolle dingen zeggen, gooi ik met gemak de hele boel om. En we kunnen ons daarnaast als kleine producent natuurlijk ook geen dure extra krachten veroorloven en is het soms gewoon efficiënter als ik het zelf doe.”, aldus Elise.
Ze weet waar ze het over heeft, want al van jongs af aan is Elise bezig met het maken en regisseren van musicals. Intuïtief en vastberaden volgde ze met elke volgende stap in haar schoolkeuze en carrière haar gevoel en talenten. Al tijdens haar middelbare schooltijd regisseerde ze de brugklasmusical en won ze op 15-jarige leeftijd een open podiumwedstrijd met een eigen bewerking van grote musicals. Na het VWO was het dan ook een logische stap om te gaan studeren aan de Hogeschool voor de Kunsten in Rotterdam (Codarts) richting Muziektheater. Daarna speelde ze in veel grote musicals van o.a. Stage Entertainment, zoals Zorro, Tarzan en Mama Mia!, maar wat haar grote droom was bleek toch niet de vervulling te geven die ze dacht. Inmiddels is Elise artistiek leider en docent bij het NJMT, van waaruit ze jaarlijks diverse musicals produceert en is ze daarnaast docent bij Codarts.
“Mijn passie en kracht liggen echt bij het maken van musicals én het lesgeven aan en begeleiden van de volgende generatie. Als docent, artistiek leider en maker kan ik alles kwijt wat ik in mijn carrière heb geleerd én waar ik mij persoonlijk voor wil inzetten. Dat geeft erg veel voldoening. Vooral het interdisciplinaire aan het genre maakt musical voor mij zo interessant.”, vertelt ze enthousiast.
“Ik geef via mijn voorstellingen mensen graag een stem. Personages, maar ook de mensen die die personages gaan spelen. Onder andere uit gesprekken met leerlingen haal ik veel inspiratie, waaruit blijkt wat ze boos en verdrietig maakt, of wat ze juist kracht geeft. Dan ontstaan er verhalen, elk onderdeel van het beeld wat je ziet of de klanken die je hoort is onderdeel van die vertelling. Het integreren daarvan is een ontzettend natuurlijk proces en daar word ik heel enthousiast van. Op Codarts geef ik het vak integratie, wat ook de zoektocht is naar het inzetten van alles wat in je macht ligt als speler en maker om je verhaal zo goed mogelijk over te brengen. Voor mij is dat het leukste wat er is.”
Vanuit het NJMT maakt de veelzijdige Elise ook de jaarlijkse tourproducties, met Robin Hood de musical als nieuwe titel. Robin Hood kennen we als een Engelse volksheld uit een reeks oude balladen en legenden. Maar Elise heeft hier haar eigen draai aan gegeven:
“Mensen veronderstellen altijd dat Robin Hood een vastomlijnd ‘verhaal’ is, gebaseerd op welke vertolking ze dan ook hebben gezien. Maar elke film en elk boek is compleet anders omdat het allemaal een interpretatie van een legende is. Bij ons is Robin Hood een vrouw. Deels omdat ik Guy en Marian de meest interessante karakters vind en bij elke film die ik zag hoopte dat zij bij elkaar zouden komen. Door de rol van Marian belangrijk te maken kon ik Guy en Marian op een mooie manier bij elkaar brengen. Maar we hebben ook gewoon ontzettend veel ongelofelijk goede meiden, waardoor deze keuze ook logischer bleek. Daarnaast vind ik dat er veel te weinig goede vrouwelijke hoofdrollen zijn en ook in de geschiedenis wordt te vaak alleen maar de mannelijke kant belicht, dus het mag eens tijd worden dat die andere stemmen eens gaan klinken. Uiteindelijk is het idee ontstaan om het hoofdpersonage zowel Marian als Robin Hood te laten zijn, en dat bleek een heel tof, spannend en origineel verhaal op te leveren.”
En Elise weet inmiddels heel goed wat een voorstelling nodig heeft om een succes te worden, want ze heeft reeds meerdere nominaties en awards op haar naam staan. Eerdere producties zijn onder andere Kenau, Margareth Hughes, Peter Pan: het echte verhaal, Lagertha, Alice in Wonderland en De Veertig Olifanten van Alice Diamond. Haar voorstellingen zijn meestal gebaseerd op een historisch verhaal, met in de hoofdrol krachtige strijdvaardige, vaak vrouwelijke, personages. En de boodschap heeft meestal een duidelijke link met de actualiteit.
“Doordat ik schrijf vanuit de jongeren die de rollen gaan spelen, is het altijd op een bepaalde manier automatisch van deze tijd. Ik schrijf de jongeren van nu in een middeleeuws verhaal, en neem daarin ook de actualiteit van de wereld mee, en dan ontstaat er iets wat zowel een klassieke avontuurlijke vertelling is als een herkenbaar beeld van mensen en situaties uit het nu. En ik vind jongeren en jong volwassenen daarnaast ook nog eens een fantastische doelgroep. Ze zijn de meest beïnvloedbare groep die er maar is. Daarom vind ik het super belangrijk dat wat ze te zien krijgen ergens over gaat en op de juiste manier werelden belicht waar ze misschien niet over nadenken. Aan de andere kant wil ik ze ook op een goede manier representeren en hoop ik dat de volwassenen in de zaal op een nieuwe manier naar ze gaan kijken, naar hun wijsheid, veerkracht en potentie. In Robin Hood de musical wordt het principe van het hebben van privilege belicht tegenover het hebben van helemaal niets. Ik hoop dat ondanks dat dit stuk zich in de middeleeuwen afspeelt er wat meer awareness voor de ongelijkheid in de wereld wordt gecreëerd onder het jonge publiek.”
Benieuwd naar de nieuwste productie van Elise? Robin Hood de musical speelt van 7 januari tot en met 4 juni in 30 theaters door het hele land, en gaat op 14 januari in première in Het Zaantheater te Zaandam. Voor de volledige speellijst kijk op www.robinhoodmusical.nl.
Foto Bob Awick