Gisteravond was de gala première van ‘Laat het licht aan’ in het DeLaMar theater. Een unieke avond die past bij een unieke voorstelling. ‘Laat het licht aan’ is een depressiepreventie programma waar de theatervoorstelling een onderdeel van is. De voorstelling is geschreven door Jarno Korf en gebaseerd op zijn verhaal. Op jonge leeftijd werd Jarno misbruikt door zijn stiefbroer, ervaringen die een grote impact op hem hadden. In de pubertijd werd hij door zijn omgeving gezien als een probleemkind, omdat hij door de depressies onhandelbaar was geworden. Maar wat door zijn omgeving gezien werd als een schreeuw om aandacht, was eigenlijk een schreeuw om hulp. Als eindvoorstelling van de Frank Sanders Akademie, waar Jarno in 2020 is afgestudeerd, schreef hij de eerste theaterversie over zijn schreeuw om hulp en weg terug naar het licht in hemzelf.  

Voor de première vertelt muziek en productieleider Willem van Leunen hoe na afloop van de afstudeerversie van deze voorstelling de zaal vol bleef na het afbuigen. De voorstelling had mensen uitgenodigd om verhalen te delen en te luisteren naar elkaars verhaal. Zo ontstond het idee om deze voorstelling naar scholen te brengen om jongeren handvatten te geven depressieve gedachten bij henzelf en anderen te herkennen en het vertrouwen te geven hierover te praten. Tijdens de corona pandemie hebben Jarno en Willem de voorstelling uitgewerkt tot een 45 minuten durende theaterervaring die geregisseerd is door Herman Bolten.

Het verhaal blijft algemeen genoeg om een grote groep te kunnen bereiken, maar voelt ook zeer persoonlijk waardoor de emoties goed worden overgebracht. Jarno heeft ervoor gekozen om zijn eigen naam te gebruiken in de voorstelling. Geen extra masker in de vorm van een rol, maar zijn verhaal, in zijn woorden, voor anderen. Deze krachtige keuze is een belangrijk element in de voorstelling. Jarno staat hierdoor ook op het podium als lotgenoot, als overlever en als voorbeeld dat het licht weer aan kan gaan in je leven.

Hanneke Engels, die de rol van Jarno’s moeder Emma vertolkt, weet op uitstekende wijze de frustratie en onmacht van omstanders voelbaar te maken. Ze wil zó graag helpen, maar ze weet niet hoe en iedere poging tot toenadering wordt door Jarno afgekaatst. Ze biedt steun aan omstanders die een dierbare niet meer kunnen bereiken en hierdoor zelf ook vast lopen. Nikki van Rossum is als de psycholoog het rustpunt in alle emoties. Videoconsulten zijn door de Corona pandemie een dagelijkse realiteit geworden en hier wordt goed gebruik van gemaakt in de voorstelling. Door de psycholoog enkel op een scherm te laten zien blijft de focus liggen op de relatie van Jarno en zijn moeder.

De liedteksten zijn sterk en worden gedragen door de prachtige muziek van Willem van Leunen. Wanneer gedachten en gesprekken niet langer te vangen zijn in gesproken tekst wordt er op een natuurlijke wijze overgegaan op zang.

De schreeuw om hulp die minder op jongeren is gericht en meer op de hulpverlening in Nederland zelf, is hartverscheurend. Na zijn verhaal te hebben gedaan bij een hulpverlener kijkt Jarno weer met nieuwe moed naar de wereld. Tot hij de week erna weer dezelfde witte kamer binnenloopt en hier onverwacht een andere hulpverlener aantreft. Deze miscommunicatie binnen het doolhof dat de (geestelijke) gezondheidszorg heet zorgt ervoor dat Jarno alle vertrouwen verliest in de hulpverlening.  

Throughout Productions van Jarno Korf en Willem van Leunen weet de verbinding te maken tussen cultuur en wetenschap door het gezamenlijke doel van depressiepreventie centraal te stellen. Deze boodschap werd ook uitgedragen in het voorprogramma met meerdere sprekers. Wethouder Simone Kukenheim benadrukt hoe kunst de realiteit kan spiegelen en ons kan helpen om anders naar de wereld te kijken. Dit is veerkracht, iets dat zeker voor jongeren essentieel is aangezien tegenslag niet altijd te voorkomen is en waar ‘laat het licht aan’ aan kan bijdragen. Johan Kruip spreekt namens Unicef en roept op om het recht om te falen terug te laten komen. Mensen blijven lachen door de druk om altijd maar gelukkig te zijn, terwijl ze eigenlijk verdrietig zijn. Dit leidt tot veel eenzaamheid, zeker ook onder jongeren, want niemand kan altijd succesvol of gelukkig zijn. Ruthie Werner is klinisch psycholoog en spreekt namens 113 suïcide preventie over het belang van praten over je gevoelens. De voorstelling ‘Laat het licht aan’ is ook goedgekeurd door 113.

De diversiteit van sprekers is een van de elementen die laat zien met hoeveel aandacht deze voorstelling gemaakt is en gepresenteerd wordt. De verschillende perspectieven in het voorprogramma worden afgewisseld met twee prachtige persoonlijke nummers van de laatste Voice winnaar Dani van Velthoven. Dit muzikale element en de verhalen die Dani vertelt zorgen voor de perfecte balans tussen het professionele bestuurs- en hulpverleners perspectief en het individuele verhaal dat zorgt voor verbinding. ‘Laat het licht aan’ is een theaterervaring, meer nog dan een voorstelling, vol emotie, zonder belerende boodschap, maar mét verschillende handvatten om verder te komen of een ander verder te helpen.

En een oproep om de vaak lege begroeting ‘hoe gaat het met je?’ te vervangen door ‘hoe gaat het werkelijk met je?’ De exacte bewoording is hier niet altijd essentieel, maar de intentie om echt te willen luisteren en echt te willen verbinden met een ander is dat wel.

Nu hulp nodig? Bel 113 zelfmoord preventie Bel gratis en anoniem: 0800-0113 Chat anoniem via www.113.nl
Voor betrouwbare informatie over psychische problemen zie: www.brainwiki.nl

Meer informatie over ‘Laat het licht aan’ op: https://www.throughout.nl/voorstelling/

Laat het licht aan bestaat uit:

  • Een theatervoorstelling
  • Interactieve workshops
  • Masterclass voor onderwijspersoneel
  • Omvangrijk servicepakket

Verslag en foto’s: Lisa Jansen