Theaters en producenten dreigen op korte termijn om te vallen nu door de coronacrisis alles stilligt. De schade aan beide kanten wordt op 100 miljoen euro geschat en de bestaande overheidsregelingen schieten tekort. ,,Het is echt schrijnend.’’

Rick Engelkes klinkt aan de andere kant van de lijn alsof hij de wanhoop nabij is. De theater- en musicalproducent bouwde in ruim tien jaar een gezond bedrijf op, maar ziet nu nauwelijks nog perspectief. ,,Het water staat ons aan de lippen’’, beschrijft hij de situatie nu het slot van het huidige theaterseizoen als verloren kan worden beschouwd, maar er wel geïnvesteerd moet worden in het volgende seizoen. ,,Normaal bouwen we nu de financiële buffer op om de zomer, wanneer de theaters dicht zijn, te overbruggen en steken we geld in nieuwe voorstellingen. Maar we verdienen nu geen stuiver.’’

Engelkes is een van de vrije theaterproducenten, verenigd in de VVTP, die geen subsidie ontvangen. Ze zijn goed voor 70 procent van het theateraanbod in Nederland en halen hun inkomsten volledig uit kaartverkoop. Voor de huidige periode waren in het hele land al honderdduizenden tickets verkocht, maar van dat geld zien de producenten niets terug.

,,Wij hebben dat in beheer’’, zegt Alex Kühne, bestuurslid van de VSCD, zo’n 140 verenigde theaters. Normaal plekken van vertier, maar in de verlaten zalen is de lach momenteel ver te zoeken. ,,Van een ticket krijgen de theaters 25 procent, de producenten krijgen 75 procent zodra de voorstelling is geweest. En dat is nu het probleem. Maar ook de theaters krijgen nog niets, het geld is van de bezoekers.’’ Die kunnen hun geld terugvragen, maar de hoop van theaters en producenten is dat ze akkoord gaan met een voucher voor een later bezoek of zelfs afstand doen van hun ticket om de sector te steunen. 

Garantiesom

Theaterproducent Albert Verlinde vindt dat de oplossing ligt bij de theaters. ,,Zij spreken voor elke voorstelling een garantiesom af met de producent, die zo altijd verzekerd is van een minimumbedrag. De theaters, die bijna allemaal subsidie krijgen, moeten hun verantwoordelijkheid nemen en die sommen uitkeren.’’

Te kort door de bocht, meent Kühne van de VSCD, die inschat dat ongeveer 10 procent van de theaters al op korte termijn in ernstige geldproblemen komt. ,,Wij worden net zo zwaar geraakt, dat wordt niet goedgemaakt met subsidie. We missen niet alleen inkomsten uit kaartjes, maar ook uit horeca en verhuur. Dat gaat om zo’n 50 miljoen euro tot 1 juni, grofweg hetzelfde verlies als de producenten lijden.’’

Verlinde heeft als directeur van Stage Entertainment Nederland de ‘luxe’ dat zijn bedrijf twee theaters bezit (Beatrix Theater en Circustheater) en net als Soldaat van Oranje de eigen producties kan inhalen. ,,Het grote probleem zit bij reizende producties als bijvoorbeeld Kinky Boots, die producenten zijn echt bijna in paniek. Vrije theaterproducenten hebben geen enkel vangnet, ik moet er niet aan denken in deze tijd een kleine producent te zijn.’’

De overheid schiet bedrijven in nood te hulp, maar die regelingen lossen de problemen in de theatersector nauwelijks op. Het overnemen van salarissen bijvoorbeeld is in een branche met veel zzp’ers van beperkte waarde. ,,Het gaat om grote investeringen in onder meer marketing, repetities, kostuums en decors’’, zegt Boris van der Ham, voorzitter van de Vereniging Vrije Theaterproducenten. ,,Die verdient een producent nu niet terug en daardoor heeft hij geen geld om in het nieuwe seizoen te steken. Let wel: deze bedrijven krijgen geen cent subsidie. De nood is hoog, drie kwart van de producenten komt binnen een paar maanden in betalingsproblemen.’’

Een van hen is Inge Bos van Bos Theaterproducties. ,,Er worden tonnen, zo niet miljoenen, geïnvesteerd voordat er inkomsten uit kaartverkoop binnenkomen. Veel mensen oefenen met een enorme passie hun vak uit, maar zitten nu thuis op de bank in plaats van in het theater. 27 jaar levenswerk hangt aan een zijden draadje.’’

 

Als voorstellingen kunnen worden verplaatst, is de schade nog te overzien. Op dit moment geldt dat voor grofweg 40 procent van alle producties tussen 12 maart en 1 juni, weet Kühne van de verenigde theaters (VSCD). Ongeveer een kwart is definitief uit de agenda, het restant is nog onzeker.

De VSCD, de VVTP, maar ook de popcoalitie en orkesten zoeken in overleg met onder anderen minister Ingrid van Engelshoven (cultuur) naar oplossingen op maat. Kühne weet dat de bewindsvrouw werkt aan een overbruggingskrediet voor de producenten. ,,Dat zou ons enorm helpen’’, zegt Rick Engelkes. ,,Anders kan ik volgend seizoen geen voorstellingen brengen en zijn 150 man niet aan het werk. Het is echt schrijnend.’’De theaters en producenten richten mogelijk ook een onderling noodfonds op, om solidair te zijn met de zwaarst getroffen bedrijven. Kühne: ,,Het is een gezamenlijk probleem, dat roept om een gezamenlijke oplossing.’’ Van der Ham: ,,We doen er onderling alles aan, maar zonder overheidssteun kunnen we niet voorkomen dat partijen op korte termijn omvallen.’’

Bron: Algemeen Dagblad