Na het succes van het Pauperparadijs komt Tom de Ket met een nieuw spektakel ‘Mammoet, over de oertijd en nu’. Vandaag werd het idee en de cast gepresenteerd aan de pers. Wolter Lommerde (producent) vertelt hoe Tom al vrij snel na het Pauperparadijs kwam met het idee om iets te doen met de oertijd, Drenthe en de verbinding daarvan. Tom, zelf in bezit van Drentse roots vertelt dat hij als kind zijnde al belangstelling had voor het toen en de historie van het ontstaan van de mens.  ‘Iedereen vraagt zich toch weleens af wie hij is en waar hij vandaan komt?’, verondersteld Tom. Dertig jaar later ligt er nu een script, geïnspireerd op het boek ‘Sapiens’ van Harari.

Locatie

Essentieel voor zo’n idee van theaterspektakel is de locatie en Wolter neemt ons mee in de zoektocht naar dé plek om het verhaal te vertellen. Uiteindelijk (in samenwerking met Gemeentes en Staatsbosbeheer’ is het ‘Het Buinerveld’ geworden. Vlakbij het hunebeddencentrum en ‘je voelt daar echt de historie’, volgens Tom. ‘Uitdaging is dat de natuur in tact moet blijven, dus eigenlijk liever geen ingreep van theatermakers’, aldus Wolter. Een maquette laat ons zien dat er vanuit een verhoogd speelvlak gespeeld gaat worden waardoor de inmenging in de natuur minimaal is. Michiel Voet is (wederom) verantwoordelijk voor het decor en Tom legt het basisidee uit. ‘In de openheid van de natuur met een arenavormige tribune heb je natuurlijk geen coulissen. We gaan gebruik maken van luiken in het speelvlak waar castleden kunnen verdwijnen en weer verschijnen. Dramaturgisch klopt het ook nog aangezien je ‘verhalen opdiept uit de aarde’, grapt Tom.

Het verhaal

Tom legt zijn gedachten uit van waaruit het script is ontstaan. Naast de fascinatie voor historie wil hij ook graag het element toevoegen dat hij zelf omschrijft als ‘trauma’s van deze tijd’. ‘Dus niet zomaar een verhaal over de oertijd in een sprookje vertellen, daarvoor moet je niet bij mij zijn’, zegt hij stellig. ‘De grootste uitdaging was om een voorstelling te maken over de oertijd in het nu’. 
Mammoet is een verhaal in een verhaal. Het gaat over een genootschap, onder leiding van een echtpaar met Goeroe Urdward (gespeeld door Paul Kooij) en zijn vrouw Freya (Gusta Geleijnse). Dit genootschap wil mensen weer in contact laten komen met de oermens in zichzelf. Door leerzame verhalen over de oertijd ‘na te spelen’ met als hoofdonderwerp ‘opoffering’. Thema’s als klimaat, individualisering en consumentengedrag komen aan bod. Verweven in de verhalen van Urdward zitten zelfs Drentse historische verhalen waarin o.a. het meisje van Yde, het hert van de Oostvaart maar ook de betekenis achter de hunebedden de revue passeren. Het verhaal dat verteld wordt (in het toen) gaat over de heilige Mammoet. De stam met de oermens gaat niet zo goed en men gaat jagen. En om de goden gunstig te stemmen werd er vroeger een stamjongeling geofferd aan de goden waarmee diegene verheven en geerd werd als Dapper en eervol. De strijd tussen de jongelingen om ‘de Dapper’ te mogen zijn en alles wat er met dat gegeven gebeurt is direct te linken aan vraagstukken van vandaag de dag. De vraag is natuurlijk; hoever gaat je offer dat ten goede komt aan het grotere geheel, hoeveel ben je bereid daadwerkelijk op te geven.

Staging

Het beeld veranderd regelmatig tussen het nu en het toen en dit wordt mede vormgegeven door gebruik te maken van rekwisieten en kostuums (Arien de Vries). Arien (zelf gehuld in het mammoetkostuum) vertelt dat er veel gewerkt gaat worden met symbolische kostuumonderdelen en hergebruik van materialen uit het nu. Aan de hand van beeldmateriaal geeft zij voorbeelden van de ‘oermens’, die zich kenmerkt door grove lijnen en simpele materialen, veel nepbont en geweien. Daar tegenover de ‘nu-mensen’ die met hedendaagse kledingstukken als truien en panty’s een soort urbanlook creëren waardoor het modern maar wel in stijl blijft. ‘En alles is heel snel te wisselen en dat is ook nodig’ aldus Arien.
Ook heeft Tom een ‘eigen taal’ bedacht voor de stamleden in de oertijd. ‘Een oersimpele versie van het Drents gemixt met straattaal en dat dan heel poëtisch’. Cruciaal in de staging is de zonsondergang en daardoor fluctueert de aanvangstijd van de voorstelling ook tussen 19.30 en 20.00 uur (de voorstelling speelt van juli tot september). Een grote bal(lon) verlicht verder het speelvlak met hier en daar wat ondersteunende lampen.
Als spektakel klapstuk zal er ook een ‘lifesizes’ Mammoet gebruikt worden die in fragmenten zichtbaar zal zijn en door soundscaping en muziek ‘langsloopt’. Daarnaast zal een 5 meter hoge totempaal het uitzicht opsieren. Jochem Stavenuiter zorgt voor choreografie alhoewel hij direct duidelijk maakt ‘dat hij geen danser is’. ‘Ik vertaal naar beweging’, zo omschrijft hij het zelf. ‘Ik maak stillevens en geef iedereen een beweging waardoor het een geheel wordt’.

De cast

Op momenten dat het hele gezelschap op het speelvlak staat zal er een groep van 45 mensen te zien zijn. Mega groot dus. Het ensemble bestaat uit vrijwilligers en daarnaast zijn er 8 rollen. We spraken al eerder over Paul R. Kooij en Gusta Geleijnse als echtpaar van het Genootschap en verder zien we in de vrouwenrollen Myrthe Burger, Johanna Hagen en Daphne Groot. De mannenrollen worden gespeeld door Kris Jan Schellingerhout en Tobias Nierop.
Kris Jan vertelt dat hij eigenlijk drie rollen speelt, zowel in het genootschap als in de stam waar zijn personage graag de Dapper wil zijn. Afgestudeerd aan de toneelacademie Maastricht en o.a. bij Orkater gespeeld voelt hij zich wel thuis in dit soort producties. Hij hoopt dat het ook voor jongeren uitnodigt om te komen kijken. Alleen al het spektakel qua locatie zou al genoeg moeten zijn om te komen, hoopt Kris Jan.
Gusta Geleijnse, die ook in het Pauperparadijs heeft gespeeld, heeft echt weer zin in wederom een verhaal over Drenthe te brengen. ‘Het wordt ook echt heel grappig’, vertelt ze. ’Die taal die Tom heeft bedacht is echt heel mooi en ook ontroerend, we gaan het nog versterken met ook gebarentaal’. De zang is dan wel wat lastiger maar leuk om te leren. Een ietwat Baltische toon dat een ‘vervreemdende maar ook een hele emotionele gevoel dat het oproept’. De dames laten ons ook een stukje horen dat zij (na slechts enkele workshops) tot nu toe geleerd hebben.

Mammoet, theaterspektakel over de oertijd anno nu belooft een hoop spektakel, binnen een historische waarheid met een vleugje idealistische fantasie. Want de vraag ‘Wat zou jij als offer willen brengen voor het groter goed’ is zelfs voor Tom zelf nog lastig te beantwoorden. ‘Deze vraag gaan we ook letterlijk aan het publiek stellen. Als men naar huis gaat met deze vraag als gespreksbasis dan is mijn doel behaald’, aldus Tom.
Vanaf 16 juli tot en met 1 september speelt het theaterspektakel. Kijk voor tickets en meer informatie op www.mammoetindrenthe.nl

Mariska Steenbergen